Jakub z Paradyża to postać w XV stuleciu szczególna. Jego radykalny sposób życia i wyraziste, pełne kontrastów poglądy, a jednocześnie troska o jedność zagrożonej rozpadem europejskiej "Christianitas", przez całe wieki powodowały wokół jego osoby niegasnące spory i wielorakie kontrowersje. Upominały się o niego religie - katolicka i protestancka, narody: Polacy i Niemcy, zakony: cystersi i kartuzi, miasta: Kraków i Erfurt, wiedza: scholastyczna i mistyczna. W rzeczywistości jednym z najbardziej charakterystycznych rysów jego działalności była gwałtowna krytyka ówczesnych stosunków społecznych, religijnych i naukowych oraz propozycja teologii mistycznej jako najważniejszego "lekarstwa" w sytuacji kryzysu kultury i Kościoła.